CTV

Kinh tế toàn cầu vẫn đang phục hồi sau một loạt cú sốc về nguồn cung trong hai năm qua, do tình trạng thiếu ngũ cốc, thịt và nhiều loại hàng hóa khác. Giờ đây, xung đột quân sự ở Ukraine, các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với Nga và đòn trả đũa kinh tế của Nga đã khiến giá dầu lên 100 USD mỗi thùng và giá khí đốt tự nhiên cũng tăng theo. 

Các cú sốc về nguồn cung đã trở thành mối quan tâm chính, gây gián đoạn khi thế giới phục hồi sau những tác động của Covid-19. 

Bất kỳ giao dịch hàng hóa nào cũng có hai mặt. Người mua cần hàng hóa hoặc dịch vụ, và người bán cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ đó. Một cú sốc về nguồn cung xảy ra khi việc cung cấp đột ngột bị cắt khỏi thị trường. Khi nguồn cung giảm, giá của những hàng hóa hoặc dịch vụ vì thế có xu hướng tăng lên. 

Năng suất của người lao động có thể bị ảnh hưởng khi cú sốc này hạn chế khả năng cung cấp sản phẩm mà người tiêu dùng yêu cầu. Hơn nữa, các hộ gia đình mất sức mua, có thể kéo giảm chi tiêu trong các lĩnh vực khác. 

(Một vụ nổ xảy ra tại thủ đô Kiev, Ukraine ngày 24/2. Ảnh - Văn phòng Tổng thống Ukraine)

Dù vậy, không phải tất cả các cú sốc về nguồn cung đều xấu. Các kỹ thuật khai thác tiên tiến của Mỹ từng tạo ra một cú sốc về nguồn cung tích cực, khi sản lượng dầu và khí đốt tự nhiên trong nước nhiều hơn, khiến giá cả giảm xuống. Tuy nhiên, nền kinh tế hiện tại đi theo hướng khác. Các nhà kinh tế nói rằng hy vọng tốt nhất là những cú sốc này chỉ là tạm thời. 

Các cú sốc cung cấp năng lượng là nguyên nhân chính của lạm phát trong những năm 1970, khi các quốc gia OPEC cắt nguồn cung dầu cho phương Tây. Các thị trường năng lượng đã thay đổi kể từ đó, và sự phụ thuộc của Mỹ vào dầu nhập khẩu giảm dần, làm cho mối đe dọa đối với kinh tế Mỹ từ chiến sự ở Ukraine nhỏ hơn so với thập niên 70. 

Tuy nhiên, thị trường năng lượng có quy mô toàn cầu. Các làn sóng giá bắt đầu từ những nơi khác sẽ lan ra khắp thế giới. Bản thân Mỹ cũng đang gặp khó về lạm phát. "Chúng ta chưa có mức lạm phát lớn và trên diện rộng như vậy trong nhiều thập kỷ qua", Bruce Kasman - kinh tế trưởng toàn cầu của JP Morgan nhận định. 

Khi nguồn cung bị hạn chế trong bối cảnh nền kinh tế đang phục hồi, lạm phát đang tăng lên. Xung đột của Nga với Ukraine khiến công việc của Fed trở nên khó khăn hơn, vì nó có thể đẩy nguồn cung đi sai hướng. 

Ngoài ra, Nga cũng xuất khẩu khoảng 650 triệu m3 khối khí đốt mỗi ngày, chiếm 25% toàn cầu. 85% lượng khí đốt đó được chuyển đến châu Âu. Một số đường ống vận chuyển này chạy qua Ukraine. Theo Cowen, hệ thống này đang hoạt động ở mức khoảng 50% công suất. Giá trong các hợp đồng tương lai khí đốt tự nhiên trên CBOE đã tăng hơn 60% so với một năm trước đó. 

Gần 30 năm qua, các công ty có xu hướng không bắt người tiêu dùng phải chịu khi chi phí năng lượng tăng cao. Tuy nhiên, trong một thế giới ngày càng thiếu cung và lạm phát cao, phép tính của họ giờ đây có thể thay đổi. 

Nguồn : https://vnexpress.net/khung-hoang-ukraine-co-the-gay-ra-cu-soc-nguon-cung-moi-cho-toan-cau-4432310.html